Bạn biết rằng người càng ở cận xích đạo thì da càng tối màu, và người sống càng về hai cực trái đất thì da họ càng sáng. Có thể bạn cho rằng “ung thư da” rất xa lạ vì ở Việt Nam vì không mấy người gặp bệnh đó. Ngày hôm nay "làn da " muốn bật mí với bạn vài điều về cơ chế làm trắng da của nó!
Chiếc ô bảo vệ của làn da
Những điều trên đều được lý giải bởi melanin hay còn gọi là “hắc sắc tố” một vật chất màu nâu được mệnh danh là “cái ô của làn da”. Nó được sinh ra với một sứ mệnh cao cả: bảo vệ da và cơ thể trước quá trình oxy hóa và nhất là các tác động gây hại của tia cực tím( tia UV). Tia cực tím xâm nhập, phá hủy các tế bào và có thể gây nên bệnh ung thư da. Một làn da rám nắng, da nám hay tàn nhanh đều xuất phát từ ý tưởng tốt đẹp ban đầu của cơ thể, đó là “che chở”.
Cơ chế bảo vệ da của hắc sắc tố melanin?
Melanin “chống nắng” cho bạn bằng cách hấp thụ. Nó có khả năng hấp thụ tia UV từ mặt trời. Giống như mỗi ngôi nhà cần một cột thu lôi, để sét nếu đánh xuống thì sẽ đánh vào cột thu lôi, chứ không phá hủy những bộ phận khác của ngôi nhà.
Sau khi “hút” tia UV, melanin sẽ chuyển hóa UV thành nhiệt. Melanin có màu sẫm là để khả năng hấp thụ và chuyển hóa nhiệt tốt hơn. Bạn thấy cái gì màu tối, khi ra nắng cũng trở nên nóng hơn những thứ sáng màu. Yên xe máy chẳng hạn. Hoặc mái tóc đen, cũng nóng hơn mái tóc vàng khi ra nắng.
Melanin được sinh ra bởi tế bào sắc tố, một loại tế bào chỉ nằm ở lớp đáy của tầng biểu bì. Chúng sẽ được “gói ghém” để nằm ngoan ngoãn trong một cái bọc. Cái bọc này sẽ được “tiêm vào” các tế bào sừng mới sinh ra. Nó sẽ không che chở cho cả tế bào mà chỉ che chở cho riêng nhân của tế bào đó, vì nhân tế bào là cốt lõi sự sống và điều hành hoạt của tế bào. Nói tóm lại, với vai trò “là cái ô”, melanin chỉ che chở cho cái cần được che nhất.
Như vậy, sản sinh melanin là một hoạt động có lợi của da. Và cũng là một hoạt động rất bình thường nữa. Vì kể cả trong một điều kiện sống mà chắc chắn sẽ không làm da bạn đen đi, thì da bạn cũng không có màu trắng toát.
Khi cơ thể của bạn kích hoạt tình trạng “báo động, cần được che chở”, thì có hai hoạt động của da liên quan đến melanin như thế này:
Melanin được sinh ra nhiều hơn bình thường. Sẽ có nhiều hơn một cái bọc chứa melanin, hay nhiều “cái ô” nằm trên nhân tế bào sừng của bạn. Giống như bạn khoác trên mình vài cái áo chống nắng. Khi có nhiều melanin như vậy, da của bạn sẽ sẫm màu. Nhưng cách này sẽ không thể nhanh chóng giúp da của bạn vì bạn biết thời gian của một tế bào sừng khi đẻ ra đến khi nó “ngoi” được lên trên bề mặt da sẽ tính theo hàng tuần “dựa theo “chu kì sinh lý của da”). Vì thế mới có hoạt động thứ hai.
Tia UV khiến melanin ở những lớp da trên cùng trở nên sẫm màu hơn. Qúa trình này nảy ra nhanh chóng, vì thế bạn chỉ cần ra nắng vài tiếng, hoặc một hai ngày, là bạn đã thấy màu da của bạn thay đổi.
Sản phẩm làm trắng da hoạt động như thế nào vậy?
Các sản phẩm làm trắng da trên thị trường thường có chứ “whitening”, “lightening” hoặc “brightening” trên mác. Thực chất, các khái niệm này đều là làm trắng da. Với thị trường châu Á, các nhãn hàng sẽ ghi là ‘whitening” (làm trắng”) hoặc “lightening”(làm nhạt màu”). Còn với thị trường châu Âu hoặc châu Mỹ, nơi người ta tránh vấn đề phân biệt chủng tộc, thì thông thường họ ghi là “brightening” (làm sáng). Dù vậy, người da trắng thường không có nhu cầu này, họ thích một làn da nâu khỏe mạnh.
Cơ chế mà các sản phẩm chăm sóc da thường dùng nhất để “tấn công” melanin là ức chế sự sản sỉnh ra chúng. Những thành phần có tác dụng này trong tiếng Anh được ogij là “chất tẩy trắng” (bleaching agent) và là cách làm trắng an toàn. Một cách khác là sử dụng các thành phần chống oxy hóa. Tuy đây không được coi là các thành phần làm trắng, nhưng vì melanin được sinh ra sau một chuỗi phản ứng oxy hóa, nên chống oxy hóa rất nhiều tác động đến việc làm trắng da.
Hy vọng rằng bài viết ngày hôm nay sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ chế làm trắng da của làn da, hiểu rõ làn da của mình hơn và biết cách chăm sóc nó thật tốt. Để làn da trắng sẽ giúp bạn tự tin hơn và tỏa sáng hơn nhé!